Het is misschien wel 5 jaar geleden dat ik dit forum frequenteerde. Er is natuurlijk veel gebeurd in mijn leven, maar gelukkig ook in mijn audioleven. Mensen die mij kennen weten dat ik met veel plezier in mijn audiozolder speelde met een Oracle Delphi V draaitafel, DIY Pass Kloon phono versterker (gebouwd door Roger Poulussen), Conrad Johnson buizen voor - en eind versterker en Monitor Audio 20 SE LS. Helaas was die zolder niet zo prettig luisteren in de zomer. Ik heb nog even gedacht om er een airco te plaatsen, maar die maken weer geluid en daar ben ik te neurotisch voor. In goed overleg met mijn vrouw ben ik dus begonnen met het inrichten van ons souterrain (6,2 maal 3,9 maal 2,5) als dedicated listening room. Het souterrain is een aanbouw en omdat ik het goed wilde heb ik besloten om er voor de eerste keer in mijn leven een specialist bij te halen in casu RivaSono. Het is mijn dedicated listening room dus ik heb me maar uitgeleefd. Drie diffusers achter de LS en twee absorbers ertussen. Achter de luisterstoel een grote boekenkast (2,20 maal 2) met daarnaast weer twee absorbers. En ook aan de eerste reflecties is wat gedaan. Het was even schrikken toen dat klaar was want zelfs bij mijn Monitor Audio 20 SE LS (in feite een monitor LS) stevig last van staande golven. Natuurlijk contact opgenomen met RivaSono. Het verhaal van Frank Imholz was dat de ruimte op zich goed meette en dat het een kwestie van plaatsen was. Uiteindelijk is dat redelijk (maar niet meer dan dat) gelukt met mijn oude Monitor Audio.
Jan Kool (vm redacteur Luister) zei altijd dat als het met een paar LS niet goed lukte in een ruimte je andere LS moest proberen. Ik had het virus weer helemaal te pakken en heb maar een paar Ilumnia Magister LS
https://hifi.nl/artikel/26263/Review-Ilumnia-Magister-luidsprekers.html voor demo gevraagd. Die dingen heb ik vaker gehoord op shows en klonken daar altijd meer dan prima. Niet in mijn “Koetshuis” want ik kreeg de problemen met de staande golven niet weg en ik heb geschoven totdat mijn vrouw er genoeg van had (en die is normaal redelijk welwillend). Nu zeggen ze dat een dipool minder last van staande golven heeft dus ik heb een paar fris gerenoveerde Quad ESL 63 in huis gehaald. De ESL 63 heb ik altijd een fantastische LS gevonden maar moeilijk te plaatsen in een huiskamer. Ook die klonken geweldig maar ook daar irriteerde het laag stevig. Ik begon me inmiddels wat ongerust te maken want de aanpassingen van RivaSono waren best prijzig geweest. Ik kreeg vervolgens contact met een handelaar die een elektronische Basstrap
https://www.alpha-audio.net/nl/review/review-avaa-c214-actieve-bass-controle/ verkocht. Je hebt er minsten twee van nodig, maar goed op de oude dag is goed geluid levensverlengend zeggen ze en ik had de 7000 euro er wel voor over. Zeer prettige handelaar die niet alleen demonstreerde maar ook meette. De conclusie was al snel dat die bastrap niet samenging met een Quad ESl 63. Gelukkig had de handelaar een oplossing. Hij verwachtte namelijk dat zijn TAD monitoren
https://www.technicalaudiodevices.com/micro-evolution-one/ het wel goed zouden doen in mijn ruimte eventueel in samenwerking met die elektronische bastraps. Ook dit ging gewoon niet. Hij had voor de zekerheid een “echte” versterker bij zich want hij (en ook andere geraadpleegden) vermoedde dat mijn probleem bij de buizen versterking zat. Het was een Soulnote versterker (vm medewerkers Marantz) en die deed het dus echt niet beter dan mijn Conrad Johnson buizen (integendeel zelfs). Vervolgens is nog een Spatial open Baffle geprobeerd
https://spatialeurope.de/portfolio-item/mcseries-no7-en/ en een oude Kef en een Focal. De laatsten waren van mijn schoonzoon en een vriend.
De welbekende Hans van Liempd is me nog een keer komen helpen met schuiven en meten. In de middag wilde hij weg om de nieuwe audiozaak in Whychen (Orchestral Audio) van een bekende te gaan bekijken. Ik ben mee geweest puur for fun. In de winkel stonden een paar Final 12 elektrostatisch Luidsprekers
https://www.alpha-audio.net/nl/review/review-final-audio-model-12-ultiem-inzicht/ en die klonken daar wel aardig. John Stromberg van Orchestral Audio wilde ze wel op proef bij me zetten want ik woonde toch in de buurt. Om een lang verhaal kort te houden. We hebben ze geplaatst op een plek in de ruimte waarvan ik na vele experimenten verwachtte dat ze maximaal zouden klinken. Toen John Stromberg weg was heb ik nog een paar minuten geschoven: verliefd, verloofd en verloren. De Finals klonken ook veel beter dan in de winkel en geen last van staande golven. Ook de maatregelen van RivaSono kwamen kennelijk ineens wel tot hun recht. Zoals een vaste luistervriend zei die alles had meegemaakt: wel 20 keer zo goed als je Monitor Audio 20 SE en daar heb ik het toch lang mee volgehouden.
Op basis van dit verhaal zou je denken dat de problemen van de staande golf zijn opgelost omdat die Final 12 niet zo laag gaan als de andere LS die ik in mijn ruimte heb uitgeprobeerd. Op basis van de metingen lijkt het probleem toch rond de 67 Hz te zitten en dat halen die Finals natuurlijk met gemak. De enige plausibele verklaring tot nu toe is dat de Final een lijnbron is die met zijn 180 hoog minder last heeft van de staande golf.
PS Overigens is mijn vrouw ook weer behoorlijk blij. Kennelijk werd ik behoorlijk sjagerijnig van het hele gedoe
