Auteur Topic: De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd  (gelezen 2100 keer)

Be Tweeter

  • Trade Count: (0)
  • Hero Member
  • *****
  • Berichten: 2.913
    • ARJANKU.IT service
De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd
« Gepost op: 26 november 2020, 08:35:36 »
Buizen, wat zijn dat voor dingen?

Misschien is het leuk om weer eens een technisch achtergrondverhaaltje te schrijven en dit keer over 'de buis'.

Nadat thomas Alva Edison de gloeilamp had uitgevonden werd er gekeken of daar nog meer mee kon worden gedaan. Iemand kwam op het idee om naast de gloeidraadaansluitingen nog een geleider in de glazen vacuumbol te plaatsen met een aansluiting door het glas naar buiten. Er werd toen ontdekt dat wanneer de lamp brandde er een hele kleine stroom ging lopen van de nieuwe elektrode naar de gloeidraden zonder dat er zelfs maar een spanning op werd gezet. Er werd ontdekt dat er door de hitte elektronen uit de gloeidraad traden die als een wolk in het vacuum zweefden waarbij er soms eentje werd opgevangen door de derde elektrode. Omdat stroom (heel logisch 🤔) omgekeerd is gedefinieerd aan de beweging van elektronen liep er een kleine stroom van elektrode naar gloeidraad. Men merkte al ras dat wanneer men een positieve spanning op de elektrode zette t.o.v. de gloeidraad dat de stroom groter werd, draaide men de polariteit om dan nam de stroom af met toenemende spanning tot de stroom helemaal stopte. De DIODEBUIS was geboren. Volgende keer de TRIODE.
« Laatst bewerkt op: 26 november 2020, 08:37:19 door Be Tweeter »
An inability to grasp science is no argument against it....

Marcel Dali

  • Trade Count: (0)
  • Hero Member
  • *****
  • Berichten: 11.083
Re: De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd
« Reactie #1 Gepost op: 26 november 2020, 09:09:23 »
Ja, leuk.
Kom maar op met de triode.

Marcel
Bluesound N130 - Qobuz - Lake People G111.
Sony CDP 920 QS - Lake People G103.
Beyerdynamic DT1990 pro.
Denon AH-D2000

mmuetst

  • Trade Count: (0)
  • Hero Member
  • *****
  • Berichten: 4.345
Re: De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd
« Reactie #2 Gepost op: 26 november 2020, 09:51:04 »
Ja leuk een serie over techniek.
Ik weet niet hou jou werkplaats er uit ziet Arjan? Maar dit is toch prachtig! Ik volg deze meneer via YouTube. Is altijd bezig met leuke projecten en geeft net als jij uitleg. Als kind vond ik het altijd prachtig om in de reparatie ruimte te komen van Electronica winkel Radio Piet in Arnhem die van mijn opa was (en later van mijn oom). Er zaten dan 2 a 3 monteurs televisies te repareren (toen nog veel met buizen). Mocht nooit lang blijven, geen speelplaats voor kinderen met al die hoogspanning. Later ben ik zelf televisies gaan repareren en kon met het verdiende geld mijn eerste CD speler kopen. Maar dat was allemaal transistor. Heb heel wat Philips K12 gerepareerd.


Dit is zijn kanaal op You tube https://www.youtube.com/c/MrCarlsonsLab
« Laatst bewerkt op: 26 november 2020, 09:55:21 door mmuetst »

Be Tweeter

  • Trade Count: (0)
  • Hero Member
  • *****
  • Berichten: 2.913
    • ARJANKU.IT service
Re: De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd
« Reactie #3 Gepost op: 16 december 2020, 10:26:18 »
De Triodebuis.
Met de diodebuis had men een middel in handen om wisselspanning gelijk te richten.
Men wist dat de buis al licht stroom geleidde van anode naar kathode zonder een spanningsverschil tussen de elektroden en dat een toenemende spanning tussen anode en kathode de stroom deed toenemen volgens een bepaald verband en met een maximum waarbij de anode steeds zwaarder werd belast door het bombardement van inslaande elektronen tot hij roodgloeiend werd. Door steeds de spanning en stroom te noteren en op elkaar te delen kreeg men de weerstandskarakteristiek die de buis voor iedere over de buis aangelegde spanning had.

Men wist dat de elektronen versneld werden door de veldsterkte tussen de elektroden en men vroeg zich af of men deze veldsterkte, en daarmee de stroom, zou kunnen regelen met een elektrode tussen de anode en kathode met een andere potentiaal. Dat lukte en diverse vormen en uitvoeringen zagen het licht. Er waren in die begintijd buizen die fysiek sterk leken op het symbool waarmee we thans de triode tekenen t.w. een plaat, een verhitte kathode en daartussen een schijf met gaten met daarop een stuurspanning; het stuurrooster.

Na veel experimenteren kwam men met de huidige bouw van de triode: een buisje van een materiaal waar elektronen makkelijk uittreden bij verhitting (meestal een metaaloxyde), daarin een van het buisje geisoleerde gloeidraad, om dit buisje wordt met afstandhoudertjes een draad gewikkeld (het stuurrooster) die de stuurspanning draagt , deze draad verandert de veldsterkte tussen anode en kathode zonder zelf veel elektronen op te vangen. Daaromheen zit, wederom met afstandhouders de als een cilinder uitgevoerde anode.
Alle aansluitingen worden met draadjes door het glas van de vacuüm gezogen buis naar buiten gevoerd waardoor men bij een triode 5 aansluitingen heeft t.w. anode, kathode, stuurrooster en twee gloeidraden.
We kunnen nu deze triode in een gelijkspanningscircuit als regelbare weerstand gebruiken waarbij we met de spanning tussen het stuurrooster en de kathode de weerstandswaarde kunnen regelen. Wanneer we de waarde verhogen gaat er meer stroom lopen tussen anode en kathode en wanneer we de spanning op het stuurrooster verlagen tot een negatieve waarde t.o.v. de kathode kunnen we de stroom helemaal tot 0 afknijpen ofwel de weerstandswaarde vrijwel oneindig hoog maken.
Doordat we de stroom sturen met een rooster waar heel weinig stroom door loopt kunnen we de buis als een spanning naar stroomversterker beschouwen.
Wanneer we de stroom aan anodezijde door een geschikte weerstand tussen voedingsspanning en anode laten lopen leidt die varierende stroom tot een vergrote versie van de spanningszwaai op het rooster (zij het 180 graden gedraaid in fase omdat een hogere spanning op het rooster leidt tot een grotere stroom door de weerstand en een grotere spanningsval erover en dus een lagere spanning aan anodezijde van de weerstand).


( Uiteraard gaat een stroom pas lopen door een spanningsverschil maar je kunt voor het begrip hier ook andersom redeneren dat een grotere stroom door een weerstand leidt tot een grotere spanning erover).

Volgende keer: 'Nog meer roosters'.

Vraag maar raak als er iets onduidelijk is..
« Laatst bewerkt op: 16 december 2020, 20:26:27 door Be Tweeter »
An inability to grasp science is no argument against it....

mmuetst

  • Trade Count: (0)
  • Hero Member
  • *****
  • Berichten: 4.345
Re: De buis ofwel elektronenbuis uitgelegd
« Reactie #4 Gepost op: 16 december 2020, 20:16:18 »
Na het verhaal van Arjan (dank daarvoor) over de triode een plaatje van een super triode GM 100
In deze versterker toegepast als een single end die 170 watt kan leveren:



Het filmpje laat heel mooi zien hoe zo’n triode is opgebouwd na aanleiding van Arjan zijn verhaal: