De kleur blauw heeft in Nederland geen sterke gevoelswaarde, hoogstens staat het voor puur of zuiver. Deze kleur wordt op schilderijen ook in die zin gebruikt. Maria heeft dan ook vaak een blauwe jurk aan. In Engelstalige landen wordt blue echter geassocieerd met melancholie of droefheid, bijvoorbeeld in de blues-muziekstijl. Een persoon met lichtblauwe ogen wordt echter vaak als eerlijk en betrouwbaar gezien. Ongunstiger betekenissen, zoals in Blauwbaard zijn niet oorspronkelijk Nederlands.
Blauw is in de politiek de kleur van de liberalen: in Nederland van de VVD, in België van de Vlaamse Open VLD, de Waalse MR en de Duitstalige PFF.
Sinds de introductie van de spijkerbroek wordt er heel veel blauwe kleding gedragen. De kleur blauw wordt ook veel in uniformen en werkkleding gebruikt, bijvoorbeeld van de politie en van de marine. In tegenstelling tot de witte boorden wordt met blauwe kleding de handwerkman aangeduid, die een blauwe overall draagt.
Met blauw bloed wordt bedoeld dat iemand van adellijke afkomst is. De hoogste Belgische adel werd vroeger door de koning ontvangen in de Salon Bleu (blauwe salon).
Een blauwe was oorspronkelijk een scheldwoord voor iemand van Indonesische afkomst. Men heeft dit echter omgebogen in een geuzennaam. Dit is mede te danken aan de popgroep The Blue Diamonds. De term komt door mongolenvlekken die veelal aanwezig zijn bij baby's van Aziatische afkomst.
Van de blauwe knoop zijn wil zeggen dat iemand een geheelonthouder is en op principiële gronden geen alcohol gebruikt. De geheelonthouders gaven in de 19e eeuw hun overtuiging aan door een blauwe knoop op hun jas te naaien.
In medische tekeningen worden zuurstofarme aders aangeduid met blauw, zuurstofrijke slagaders daarentegen met rood.
Melk zit vaak in een blauwe verpakking, in tegenstelling tot yoghurt (groen), karnemelk (rood) en vla (geel). Ook melkchocolade is meestal verpakt in blauw papier, terwijl pure chocolade in rood papier is gewikkeld. Daarnaast bevatten verpakkingen van Griekse gerechten ook vaak veel blauw.
In de schilderkunst speelt de kleur blauw een grote rol bij het atmosferisch perspectief.
In de kleurcodering voor elektronica staat blauw voor het cijfer 6.
In de christelijke iconografie staat de liturgische kleur blauw voor de hemel, voor het goddelijke. Op iconen uit de Oosters-Orthodoxe Kerk waarop de maagd Maria en Christus zijn afgebeeld, gaat zij gekleed in het goddelijke blauw, terwijl Christus in het rood is afgebeeld: de kleur van het mens-zijn. In de rooms-katholieke traditie staat lichtblauw als kleur voor de onschuld. Dit is een andere reden waarom Maria op afbeeldingen altijd gekleed is het lichtblauw. Dit gebruik stamt al uit 1570 (Missale Romanum) toen de symboliek van kleuren sowieso belangrijker was dan het vandaag de dag is.
Traditioneel wordt blauw gebruikt als kleur voor de kleding, de kleur van de kinderkamer, of andere zaken wanneer een baby een jongen is, roze voor een meisje.
